Krieltjes hebben hun eigen plekje onder Krielaardappels ↓.
Moet je de aardpeer schillen?
Er zijn bronnen die zeggen dat je de aardpeer niet hoeft te schillen, de schil is eetbaar. Er zijn ook bronnen die zeggen dat de kleur van je gerecht, als je er soep of crème van maakt, niet mooi (grauw) wordt. Mocht dat belangrijk voor je zijn dat volgt hier een tip om het schillen gemakkelijker te maken:
De schil laat na koken makkelijk los.
Om de smaak zo goed mogelijk te bewaren, kun je de aardpeer het beste in de schil koken (5-10 minuten). Doe wat azijn en/of citroensap in het water tijdens het koken om verkleuring te voorkomen. Je kunt ze daarna in koud water laten 'schrikken'. De schil laat dan gemakkelijk los.
Hoe aardperen bereiden?
Koken in weinig water, maximaal 15 à 20 minuten, anders valt hij uit elkaar. Je kunt een aardpeer ook in schijfjes snijden en bakken of aan soep toevoegen. Wie optimaal de lichtzoete, notige smaak wil proeven, moet de aardpeer ook eens rauw proberen.
• Sommige mensen hebben last van gasvorming als ze aardpeer hebben gegeten. Dat komt door de inuline, een koolhydraat dat gasvorming kan veroorzaken. Men zegt dat het minder wordt als je ze vaker eet.
Wat ook schijnt te helpen is het eten van gefermenteerde middelen die de spijsvertering kunnen bevorderen, zoals zuurkool of yoghurt. Men adviseert veel water te drinken of kruidenthee zoals venkel- en pepermuntthee.
• Wikipedia: “Amsoi is een Surinaamse groente, een soort reuzeraapstelen. Amsoi is een eenjarige bladgroente met grote bladeren. Het wordt ook wel Indische mosterd genoemd. Het is geen kruid, maar een groene plant die rauw of gestoofd wordt gegeten in veel oosterse keukens. Gestoofd heeft amsoi een krachtiger smaak dan spinazie, rauw is het bijzonder pittig en fris.”
Andijvie is geschikt voor een lekkere stamppot. Tip voor een lekkere pittige variant: voeg blauwe kaas en cashewnoten toe.
zie Bataviasla onder Sla
Gele bietjes zijn zoeter dan rode biet, heel geschikt voor bijvoorbeeld rauwe bietensla. Ze geven niet af, en worden om die reden ook vaak in groentemengsels gebruikt.
*TIP* voor het verse loof van de bosbiet:
• U kunt het als vervanging gebruiken in alle recepten met snijbiet.
• Gebruik een beetje loof (blad en stengel) fijngesneden in salades. De zoetige, zachte smaak is een heerlijke en verrassende combinatie met groene sla.
• Snij het loof in reepjes en bak het licht mee in een roerbakschotel.
• Heeft u de bietjes gekookt, dan kunt u het fijngesneden loof, een gesnipperd uitje en de in stukjes gesneden bietjes nog 5 min. met een scheutje olie en azijn laten stoven.
*TIP* voor grooote bieten: niet koken, maar bakken! Schil ze rauw, snij ze in kleine blokjes en bak de blokjes in olie. Zo klaar. En lekker…!
Tip voor het verwerken van boerenkool
Trek de bladeren boerenkool van de stam en stop ze in een plastic tas. Druk alles zoveel mogelijk op elkaar, maak de zak goed dicht en stop het in de diepvries. Laat een nacht bevriezen. Haal de zak uit de diepvries en ‘sla’ er een paar keer op en knijp de inhoud fijn tussen je handen. Doe dit zo snel mogelijk want het werkt alleen als alles goed bevroren is. Nu kun je de steeltjes uit de zak zoeken en bij de compost doen. Als het goed is heb je dan fijngesnipperde boerenkool om te verwerken. Dat scheelt heel wat snijwerk.
*TIP* voor bosknoflook: snij het fijn en gebruik het vers (als garnering) of gebakken, in soepen, salades, roerbakgroenten en rijstschotels.
Chinese kool is gemakkelijk te bereiden en snel gaar. U kunt 'm koken, stoven, roerbakken of rauw eten. Voor salades kunt u het beste het binnenste gedeelte gebruiken. Want hoe meer naar binnen toe, hoe malser de bladeren zijn.
Voor stoven of koken geldt een bereidingstijd van ongeveer 10 minuten. Roerbakken kan iets korter. De bladeren worden vaak gebruikt om ingrediënten in te pakken.
zie Rettich / Daikon
Frutselspruitjes zijn een kruising tussen spruitjes en boerenkool, meer paars dan groen.
Doe ze in een pan met kokend water en zijn ze in twee minuten klaar. Knapperig, maar wel gaar.
Je kunt ze bijvoorbeeld gebruiken door de spaghetti carbonara. Twee minuten voordat de pasta klaar is, de frutselspruitjes in het water erbij doen, saus erdoor en klaar. Of met vega pasta met pesto.
Ze zijn ook goed te combineren met een linzensalade met wat geroosterde wintergroenten uit de oven en een simpele vinaigrette van olijfolie, azijn, mosterd, zout en peper, en/of wat blokjes feta erover.
Groenlof is familie van de andijvie. Alle andijvie-recepten kunnen ook met groenlof bereid worden. Omdat de bladeren van de groenlof wat steviger zijn dan andijvie, is het goed om de groenlof zeer fijn te snijden. Ook heerlijk als winterse sla met een wat zoetere dressing.
Alfalfa is een spruitgroente van de zaden van de van luzerneklaver, die in het donker gekiemd zijn.
De alfalfa smaakt rauw heerlijk in salades en op belegde broodjes. Goede combinaties zijn te maken met tomaat, hardgekookt ei, gerookte zalm en kaas.
De naam Al-fal-fa komt uit het Arabisch en betekent ‘vader van alle voedsel’.
Tips voor knolselderij
• Snijd de knolselderij in plakken en borstel ze schoon of schil de plakken dik. Kook de plakken 5 min. in water met zout, dep ze droog en bak ze aan beide kanten in olijfolie. Bestrooi ze met kruidenzout of gomasio en serveer met een graansoort en een kleine salade.
• Rauw geraspte knolselderij is heerlijk met een fris-romige dressing met stukjes mandarijn, grapefruit, druiven, walnoten en rozijnen.
• Snijd de knolselderij in blokjes en kook ze mee in een pompoensoep, groenten-, tomaten-, bonen-, of erwtensoep.
• Blokjes selderij zijn ook lekker in gemengde groentenschotels en smaken goed bij peulvruchten. Gebruik eventueel wat verse blaadjes van de knolselderij-met-loof naar smaak in de soep, in een groenteschotel of heel fijngeknipt in salades.
Ráápjes?
• Raapjes zijn vitaminerijk en caloriearm. Vóór de komst van de aardappel was raap een belangrijk voedingsmiddel en vormde de basis van vele menu's. Rauw hebben ze een frisse smaak en zijn ze zeer geschikt om te verwerken in salades. U hoeft ze niet te schillen. Snijd het onderkantje en eventueel bovenkantje eraf, snijd de knolletjes in plakjes en kook de groente in een laagje water.
• Alle recepten met koolrabi en met koolraap kunt u ook met raapjes bereiden.
• Ook lekker: geraspt & rauw op een boterham met (oude) kaas en een likje mosterd.
Boterknolletjes
Deze gele knolletjes worden ook wel zandraap, boterraap of goudbol genoemd. Het is een oude, vergeten groente met een bitterzoete smaak. Licht pittig, ook wel te vergelijken met radijs. De knolletjes kunnen rauw worden gegeten, maar ook gekookt of gebakken. Eventueel begeleid door een kerrie- of notensausje. Of verwerkt in een stamppot.
*TIP* Koolrabi schillen
aan de wortelkant royaal, aan de bovenkant niet, daar alleen afpellen. De jongste blaadjes zijn ook eetbaar.
Koolrabi superschmelz is een echte bewaargroente. Met zijn dikke schil kan hij in de winter nog veel weken in de koeling bewaard worden. Dit in tegenstelling tot zijn zomerse zusje. Het is dan wel belangrijk dat de schil er ook goed afgehaald wordt, anders zoek je zijn naam ‘superschmelz’ tevergeefs terug: snij bij de wortelstok een dik stuk eraf. Schil dan vanaf de onderkant zeker ½ cm dik. Onder de eerste zachte laag zit vaak nog een houtig randje. Dichter bij het groeipunt kun je dunner schillen. Zo blijft een malse kern over. Hij is lekker om rauw te eten in dunne plakjes (zoet).
Gekookt is koolrabi lekker in blokjes met een witte saus.
zie Andijvie
zie Suikermais
Paarse bladmosterd of paars mosterdblad is een bladmosterd met fijn ingesneden paarse blaadjes met een pittige smaak. Het kan gekookt als spinazie en als roerbakgroente gegeten worden. Of gebruik de blaadjes in slaatjes om een pittige toets te geven.
Ook recepten voor raapstelen zijn geschikt voor bladmosterd.
Paksoi is een snelgroeiende plant met sappige stelen en een frisse smaak. In het voorjaar een van de eerste groentes uit de koude kas. De binnenste bladeren en de witte stelen zijn ook rauw heel lekker met een romige dipsaus.
Palmkool, ook wel bekend als Cavolo Nero, is afkomstig uit Toscane in het Middellandse Zeegebied. Het wordt vooral veel gegeten in Italië en is een belangrijk ingrediënt van de minestrone en ribollita (Toscaanse soep). De kool wordt daar Cavolo Nero genoemd, omdat het blad van de plant zeer donker van kleur is (nero = zwart).
In Nederland is de naam palmkool te danken aan het uiterlijk: de kool heeft lange smalle bladeren en tijdens groei gaat de plant steeds meer op een miniatuur palmboompje lijken. Vooral in de bloeiperiode is de plant dus een aanwinst voor je siertuin. Vanaf de herfst tot ver in februari kan het blad van de palmkool geoogst worden.
Palmkool werd tot in de 19e eeuw volop in Nederland verbouwd, maar is door onduidelijke oorzaak verdrongen door de boerenkool. Sinds een paar jaar is palmkool weer wat makkelijker verkrijgbaar in Nederland. Mogelijk omdat een aantal sterrenkoks de koolsoort ‘herontdekt’ hebben en het gebruiken voor mooie en smakelijke recepten. Palmkool lijkt qua smaak op boerenkool, maar kan wat zoeter zijn als de vorst eroverheen is geweest. Het blad kan kort gekookt worden, maar is ook lekker om te roerbakken. De nerf in het blad is wat taaier en kun je het beste wat langer koken.
bron: dehippevegetarier.nl
*TIP* Een pompoen laat zich makkelijker snijden als je hem eerst in zijn geheel 5 minuten kookt in water. Bewaar het kookwater voor de soep.
Bewaartip • Om prei te bewaren kunt u deze ook, behalve in de koelkast, in uw tuin weer in de grond zetten. Het is een eenzaadlobbige plant die net als gras het groeipunt onderin heeft. De prei gaat dan ook gewoon weer wortels maken. Wel oppassen in april, want dan begint winterprei door te schieten en bloemen te maken. Ook mooi, maar niet meer eetbaar.
Pronkbonen lijken op snijbonen maar ze zijn langer en slanker, en de buitenkant is wat ruwer. Pronkbonen zijn jong in hun geheel eetbaar, van de oudere bonen zijn de zaden als peulvrucht te eten of te drogen.
Lekker:
- gekookt met een beetje boter, peterselie en peper,
- gekookt en afgekoeld in een salade
- roergebakken met knoflook en kip, geblust met ketjap
- met witte bonen als stamppot.
Recepten met snijbonen zijn ook geschikt voor pronkbonen. Eet pronkbonen niet rauw. Pronkbonen zijn in de koelkast 2-5 dagen houdbaar in een niet-afgesloten zak.
*TIP* Variaties met raapstelen: in stamppot met uitgebakken spekjes en/of kaasblokjes; in salade met kruimels gorgonzola; in rauwkostsalade met geraspte wortel; geblancheerd in hartige taart.
Raapstelen zijn geschikt voor een lekkere stamppot. Tip voor een lekkere pittige variant: voeg blauwe kaas en cashewnoten toe.
Roodlof of Radicchio-sla komt oorspronkelijk uit Italië, vandaar de naam. Roodlof kan goed gebruikt worden als garnering; de rood-witte kleur doet het goed in salades en voorgerechten. Het heeft een wat bitterachtige bijsmaak, is familie van witlof. Daarom is het smakelijk om in de dressing iets zoets te verwerken. Een appel of peer, rozijnen, een scheutje agavesiroop, een mango, kiwi's, banaan, gemalen kokos of een ananas. Of verwerk radicchio in een fruitsalade.
Deze relatief onbekende radijsachtige heeft een aantal heilzame werkingen. Zo werkt rammenas versterkend en zuiverend op je gal, lever en luchtwegen. Een veelzijdige groente, die beslist wat meer in onze voeding geïntegreerd mag worden. Meestal wordt de rammenas rauw in plakjes gesneden (lekker op boterham met kaas) of geraspt bij slaatjes of andere gerechten. Je kan hem ook meekoken in een stoofpotje of apart stoven in boter of olijfolie, met een teentje look. Als je rammenas op deze manier klaarmaakt, doet de smaak denken aan raapjes.
*TIP* lees over De veelzijdigheid van rammenas
Rettich of Daikon is een zacht smakende, lange, witte radijs. Het heeft de vorm van een reuzenwortel van ongeveer 20 tot 35 cm lang, met een diameter van 5 tot 10 cm. De smaak is zachter dan die van kleine radijzen.
Romanesco is een zeer decoratieve bloemkool. Ze wordt ook wel torentjesbloemkool genoemd, heeft een zachte koolsmaak en is snel gaar. Romanesco kun je in elk bloemkoolrecept gebruiken.
*TIP* — Kook schorseneren in de schil, en pel daarna de schil eraf. Dit gaat heel makkelijk en u heeft geen last van het kleverige sap.
Groenselderij is een smaakvolle groente. De groenselderij is rijk aan mineralen en vitaminen. Groenselderij is geschikt als smaakmaker en garnering van soepen, salades en stoofschotels.
Schijfjes groenselderij kunnen ev. in combinatie met andere groenten zoals wortel, prei, ui, tomaat, courgette etc. gestoofd worden. Ook is ze lekker in de soep.
Rauwe schijfjes groenselderij zijn heerlijk in een gemengde salade. Met een dipsausje erbij zijn de rauwe stengels een kruidige en sappige traktatie. Stoof in stukjes gesneden groenselderij met een scheutje water en een klontje boter in 15 min. gaar of gebruik het als smaakmaker in soepen, salades en stoofschotels.
Rauwe schijfjes groenselderij geven een gemengde salade een pittig smaak- en kleuraccent. Gebruik eventueel wat verse blaadjes van de selderij naar smaak in de soep, in een groenteschotel of heel fijngeknipt in salades.
Bindsla, ook wel Romeinse sla genoemd, is een stevige soort sla. Het blad van deze sla is stevig en zowel geschikt om te stoven als om rauw als salade te eten. Heerlijk rauw in reepjes gesneden in een stamppot met (vegetarische) worst of spekjes. Andijvierecepten zijn geschikt voor deze slasoort. Ook is bindsla heel geschikt om in een soep of stoofschotel te verwerken en om als salade te eten. Bindsla is in een natte (thee)doek in de koelkast een aantal dagen te bewaren.
zie ook Radicchio rosso en Veldsla
Snijbiet wordt ook wel warmoes genoemd. Het groene blad wordt gekookt als spinazie. Ook de dikke, witte of rode bladnerf en de stengels kunnen gekookt of gestoofd worden. Bewaar de snijbiet maximaal enkele dagen in de koelkast. Deze groente werd vroeger veel gegeten, een oud-Nederlands gezegde luidt dan ook:
Op roggestoet en snijbietstengels
gedijen zelfs de domste bengels.
Mangold is geen paksoi, maar snijbiet. Het is een stevige bladgroente, waarvan zowel de steel als het blad te gebruiken is.
*TIP*
Je kunt snijbonen voor elk (sperzie)bonenrecept gewoon gebruiken. Snij ze dan in stukjes van 5 cm en behandel ze als gewone bonen. Heerlijk! Met snijbonen kun je zo ongeveer alle bonengerechten maken, gewoon niet al te klein snijden.
Snijbonen eenvoudig klaarmaken
Snijd de punten van de bonen en trek zonodig de draad ermee af. Was de bonen en snijd ze in stukken van enkele centimeters of dunner. Je kunt ze ook met een molentje fijnsnijden of met de keukenmachine. Kook de bonen beetgaar in een beetje water met een snufje zout in ongeveer 15 min. Giet de boontjes af en bewaar het vocht eventueel voor een sausje. Roer een klein klontje boter door de warme boontjes.
Bereidingstips
Je kunt sperziebonen op z'n Hollands bereiden met een klontje boter en wat versgeraspte nootmuskaat, maar sperziebonen hebben veel meer in hun mars. Je maakt de maaltijd opeens veel spannender als je de sperziebonen even omschept met in olijfolie gebakken plakjes knoflook en reepjes gedroogde tomaat. Of met een bosuitje in flinterdunne ringetjes en wat fijngehakte verse oregano. En als je sperziebonen in een salade gaat verwerken, spoel ze dan direct na het koken in een vergiet met koud water. Hierdoor stopt het kookproces direct en blijven de boontjes echt knapperig.
zie Kiemen
Tuinbonen hebben grote viltachtige peulen. Alleen de boontjes die in de peulen zitten worden gegeten. Tuinbonen worden traditioneel vaak gegeten in combinatie met bonenkruid en ham. Eenmaal gedopt, verkleuren ze snel.
Tuinbonen hebben van zichzelf een lichtbittere smaak. Als je het grijsgroene velletje van de bonen verwijdert, verdwijnt de lichtbittere smaak (dubbeldoppen): dompel de gedopte bonen 3 minuten in ruim kokend water met zout, laat ze uitlekken en verwijder dan het grijsgroene velletje. De tuinbonen dan nog 5 minuten koken.
Tuinbonen zijn niet rauw te eten vanwege een giftige stof, die door het koken echter verdwijnt.
zie Knolvenkel
Wortelpeterselie is een kruidige witte wortel met een smaak die vergelijkbaar is met bladpeterselie, net zoals knolselderij de smaak heeft van bladselderij. Wortelpeterselie is rijk aan vitamine A1, B2 en C en heeft veel waardevolle mineralen.
De smaak is een mix van pastinaak en knolselderij. Wortelpeterselie kun je in stamppotten verwerken en bezit nauwelijks koolhydraten. Je kunt de wortel als vervanger voor aardappelen gebruiken als je weinig koolhydraten wilt eten.
Schrob en was voor gebruik de wortel schoon (evt. dun schillen). Ze kan op verschillende manieren, zowel rauw (geraspt) als gekookt gegeten worden. Deze groente is heerlijk in soepen, sauzen, stoofschotels, stamppotten en gemengde groenteschotels. Recepten voor knolselderij en pastinaak zijn ook goed voor wortelpeterselie te gebruiken. Bewaar wortelpeterselie maximaal een week in een vochtige doek in de koelkast.
Yacon wordt ook appelwortel genoemd en dat beschrijft de smaak best goed.
De wortel ziet er eigenlijk niet heel spannend uit: weinig kleur, weinig vorm, maar van
binnen is-ie mooi sappig, knapperig en friszoet van smaak. Voor ons als telers extra mooi, dat de plant voor zijn eigen opvolgers zorgt: onder de grond zitten niet alleen de eetbare wortelknollen,
maar ook dicht aan de groeipunt kleine ronde broedknollen, die volgend voorjaar weer geplant kunnen worden voor de volgende generatie yacon.
Maar: voor je echt van de yacon kunt genieten, moeten de knollen direct na de oogst warmte hebben, en dan liefst boven de 20°C. Wij hebben dus een paar dagen 8 kratten yacon naast onze houtkachel gehad en flink gestookt. Zo worden ze al best zoet. Als u ze zelf toch nog iets zoeter wilt, laat ze dan nog een dag op een hele warme plek liggen. Daarna: òf opeten, òf weer koelen, anders worden ze slap.
Rauw is de yacon het lekkerst. Wel schillen.
Zoete bataat
Ondanks de naam is bataat of zoete aardappel is geen familie van de aardappel. De bataat hoort tot de winde-familie. Het is de knolvormige wortel van een slingerachtige plant die oorspronkelijk uit Mexico komt. Bataat bevat meer calcium, ijzer en vitamine A en C dan de aardappel. Je kunt de bataatknol schillen, in stukken snijden en dan koken of in de schil koken en naderhand de schil er afpellen. Als puree of frietjes klaargemaakt een ware lekkernij voor kinderen. Veel recepten voor pompoen zijn ook geschikt voor de bataat vanwege de overeenkomst in smaak en structuur.
©'t Leeuweriksveld Zandzoom 72 7814 VJ Emmen 0591-381445 info@leeuweriksveld.nl
Contact webmaster: martin.rhebergen@freedom.nl
HOME Nieuws Zelfoogsten Abonnementen Aanmelden Afhaalpunten Levergebied Pakketbrieven Recepten Webwinkel en Bestellen Contact Openingstijden Routebeschrijving Links Over ons Geschiedenis Oogsten koken en eten Blauwe bessengaard Foto's …en leeuweriken Site Map